23 sierpnia 1944 - 23 dzień Powstania środa
imieniny Róży, Apolinarego
wsch. sł. 5.48; zach. sł. 20.01; śr. temp. powietrza 19°C
rano pochmurno, po południu przejaśnienia; stan wody w Wiśle 93 cm
Po ciężkich walkach grupa 250 powstańców pod dowództwem mjr "Woli" zdobywa kościół Świętego Krzyża (Krakowskie Przedmieście 3), gdzie uwalniają kilkadziesiąt osób, w tym 8 księży. Powstańcy zdobywają również sąsiedni budynek Komendy Policji (KP 1). Ginie 30 Niemców, a 80 dostaje się do niewoli. Powstańcy uwalniają 20 polskich policjantów. Poprawia się znacznie sytuacja obrońców Nowego Światu. Po dwóch dobach walk o świcie 23 sierpnia zdobyta zostaje stacja telefonów przy ul. Piusa XI (dzisiejsza Piękna) tzw. mała PAST-a. Ginie 21 Niemców, 76 dostaje się do niewoli. W ręce powstańców wpadają trzy samochody i sporo broni. Po kilku godzinach w sprawie jeńców zgłaszają się do polskiego dowództwa niemieccy parlamentariusze. Odchodzą z odpowiedzią ppłk Jana Szczurka-Cergowskiego "Sławbora", że strona polska nie będzie pertraktować z przedstawicielami armii, która morduje jeńców, rannych i ludność cywilną. Na rogu Hipotecznej i Daniłowiczowskiej powstańczy karabin maszynowy zestrzeliwuje niemiecki samolot bombardujący Stare Miasto. Nie udaje się atak powstańców z oddziału "Krybara" na Uniwersytet. Powstańcy forsują bramę, rozbijają bunkry, wdzierają się na dziedziniec, tam natrafiają jednak na ogień zaporowy i muszą się wycofać. W akcji biorą udział powstańcze samochody pancerne: zdobyczny "Jaś" (późniejszy "Szary Wilk") oraz własnej roboty "Kubuś". Podział Podobwodu Śródmieście Południowe na odcinki Zachodni, Północny i Wschodni. W operacji zrzutowej nad Warszawą ochotniczo uczestniczy gen. bryg. Ludomir Rayski, przedwojenny dowódca lotnictwa i zastępca II wiceministra spraw wojskowych.
opracował: Maciej Janaszek-Seydlitz